Sztuka XX wieku – Dadaizm

DADAIZM

• Dadaizmprzygotował drogę nadrealizmowi i niektórym ważnym kierunkom,tendencjom i rodzajom sztuki po drugiej wojnie światowej:
  • pop-artowi,
  • konceptualizmowi,
  • happeningom.
• Pomysłydadaistów nie były pomysłami artystycznymi ale były twórcze,sprzyjały dowolnej grze wyobraźni, pozwalały na wszystko, dziękitemu dadaiści stali się autorami nowych technik.
• Byłyto montaże i asamblaże (assemblages), czyli zestawienia różnychprzedmiotów, materiałów, prace kinetyczne czyli kompozycjeprzestrzenne ruszające się, przedmioty gotowe wzięte zcodziennego otoczenia człowieka.
• Przedmiotomcodziennego użytku dadaiści nadawali przewrotne znaczenie przezsamą zmianę kontekstu, przez oderwanie od funkcji, którą pełniłyi ukazanie ich w fenomenie czystej formy (Suszarkana butelki)lub zaprzeczenie oczywistej roli, do której były przeznaczone iwywołanie przez to nowych skojarzeń (Żelazkoz gwoździami).
• Dadabyło czymś więcej niż ruchem artystycznym, podobnie jak futuryzmbyło postawą wobec życia, niemal ideologią, która wyrosła ztragizmu i absurdu pierwszej wojny światowej, prawie równocześniew kilki Kajach Europy jednocześnie (Stany Zjednoczone, Zurych,Paryż, Berlin, Konia, Hanower, Nowy Jork).
• Większośćdadaistów poprzez swoje prowokacyjne wystąpienia dawała wyrazróżnorodnym postawom wynikających z rozgoryczenia, protestu,rozpaczy, buntu, ze w zwątpienia w wartości humanistyczne, wuświęcenie pojęcia jak honor, ojczyzna, religia, moralność.
• Takprzejawiał się ruch Dada w Nowym Jorku (Marcel Duchami i FrancisPicabia) w Paryżu (pisarze André Breton i Louis Aragon) i wKolonii.
• RuchDada zrodził się w wymienionych ośrodkach około 1915-17 r. a w1922 r. już się właściwie skończył.
• Nazwęnadała mu międzynarodowa grupa z Zurychu, która skupiałalicznych emigrantów politycznych.
• Byliwśród nich m.in. rumuński poeta Tristian Tzara, malarz irzeźbiarz z Alzacji, Jean Arp, niemieccy pisarze, RichardHuelsenbeck i Hug Ball.
• Dadaizmmiał oddźwięk we Włoszech, w Czechach, Jugosławii, Hiszpanii,wszędzie jednak jego zmierzch przypada na rok 1922.

Marcel Duchami /1887-1968/

• Byłzałożycielem grupy Section d’Or związany z kubizmem.
• Aktschodzący po schodach(1912) kojarzy się z obrazami futurystów, jednak artysta prowadziłsamodzielne studia nad problemami ruchu, za nim zetknął się zfuturystami.
• W1913 r. całkowicie zmienił zainteresowania i zademonstrował swepierwsze przedmioty gotowe (ready-mades).
• Wykonywałtakże kompozycje kinetyczne.
• Wlatach trzydziestych związał się z ruchem nadrealizmu i byłgłównym organizatorem jego wystaw.
• Znaneprace:
  • Kołorowerowe,
  • Suszarkado butelek,
  • L.H.O.O.O.Q.
  • asamblażPannamłoda rozebrana przez swych kawalerów, jednakinaczejWielkaszyba.

Kurt Schwittes /1887-1948/

• Byłzwiązany od 1919 r. z dadaistami Zurychu, następnie Berlina.
• Wydawałczasopismo MERZ, wykonywał kolaże, pisał poematy, interesowałsię dadaistycznym teatrem.
• Wlatach 1922-23 pod wpływem Theo van Doesburga zainteresował sięideą neoplastycyzmu.

Kolumna MERZ

• Od1924 do 1936 tworzył w swych kolejnych domach w Hanowerze wNorwegii, Anglii, montaż z przeróżnych odpadów i tworzyw, zblachy, drewna i gipsu.
• Kolumnarozrastała się we wszystkich kierunkach Az objęła jak labiryntkilka pięter domu.