Sztuka II poł. XIX wieku – Realizm

REALIZM

REALIZM WE FRANCJI

Jean Baptiste Kamille Corot /1796-1875/

• Byłpejzażystą oraz portrecistą.
• Interesujego zmienne ulotne stany natury: mgła, wiatr, burza.
• Gamękolorystyczną ma jasną i czystą, lekko zszażoną.
• Kształtyrzeczy wydaja się lekkie zwiewne, kontury są zatarte.
• Stosowałzestawienia srebrzystych zieleni i świetlistych szarości, częstow jednorodną gamę srebrzystozieloną wprowadzał małą plamkęsoczystej czerwieni aktywizując tym kontrastem działaniepowierzchni płótna.
• Corotbył człowiekiem cichym, skromnym, wrażliwym i uczuciowym.
• Niektórejego obrazy przypominają rokoko.
• Bohateremdzieł jest tu sama przyroda, brak tu symboliki.
• MalarstwoCorota jest wrażeniowe, jego gama rozjaśniona cechuje dużąwrażliwość na światła zapowiada tym impresjonizm.
• Jegodzieła:
  • Wspomnieniez Mortefontaine,
  • Taniecnimf,
  • Mostw Nantes,
  • Katedraw Chartres,
  • WidokAwinionu,
  • Kobietaz perłą.

Honoré Daumier /1808-79/

• Uprawiałgłównie technikę litografii.
• Byłkolorystą, drukował swe prace w paryskich czasopismach, a była tosatyra polityczna, na króla Ludwika Filipa, na aparat państwowejsprawiedliwości, na główne wady ludzi, głupoty, ograniczenia,zakłamania, egoizm.
• Byłsamoukiem, pochodził z ludu, świetnie znał środowisko żyjące zciężkiej pracy własnych rąk.
• Stworzyłwiele dzieł o charakterze dziennikarskich reportaży – migawek zcodziennego życia:
  • Amatorsztyletów,
  • Aktorzy,
  • Wędrownimuzycy,
  • Wizytaw pracowni.
• UlicaTransnonainukazuje skutki straszliwej masakry dokonanej na robotnikach Lyonuprzez żołnierzy Ludwika Filipa.
• Praczka,Wagon III klasyukazują ludzi zwykłych w zwykłych dla nich sytuacjach.
• Daumierbył zafascynowany teraźniejszością, codziennością wewszystkich jej aspektach, w sytuacjach, wymianach społecznych ipolitycznych.
• Szczególnąrolę w jego dziełach malarskich odgrywa światło.
• Ciebiesylwety ustawione są na tle świetlistym, że gubi się bryła,zarys ciała ludzkiego z plamą mocną, walorową, płaską, silnieskontrastowaną z tłem.
• Gamajest ściemniona są to czernie, brązy, ugry, czerwienie, jaskraweciepłe biele.
• Rzeczywistośćodbierana emocjonalnie jest przerysowana, zdeformowana.
• Wrysunkach i litografiach posługuje się tłustą płynna linią ozarysach miękkich ale i nerwowych zarazem.
• Pozostałedzieła:
  • PałacSprawiedliwości,
  • Rodzinana barykadzie,
  • Żebracy,
  • Emigranci,
  • Nascenie,
  • DonKichot i martwa natura,
  • DonKichoti SachnoPansa.

Don Kichot

• Jestjedyną pracą olejną z cyklu o tym samym temacie.
• Artystaposłużył się ostrymi, czystymi kontrastującymi barwami o dużymi emocjonalnym napięciu.
• Jestto kompozycja symboliczna przemawiająca językiem czystej formy.
• Odrealnionazostała barwa twarzy, ziemi, pominięte zostały wszelakie opisy,nawet twarzy ludzkiej.
• Sensobrazu odbierany jest natychmiast bezpośrednio.

Gustach Courbet /1819-77/

• W1855 r. urządził w drewnianym baraku wystawę swoich prac.
• HasłoRealizmwywieszone nad wejściem obwieszczało program jego sztuki.
• Napostawie innych dzieł Courbeta stwierdzić można, że odznaczałsię dokładnością, szczerością i energicznym rzeczowymprzekazywaniem wyglądu i znaczeń rzeczy.
• Motywyjego malarstwa wydaja się barwne lecz artysta potrafi każdypospolity, zwykły przejaw rzeczywistości: przemienić winteresujące zjawiska.
• Interesowałsię pięknem kobiecego ciała, gestem codziennych czynności, formadrzewa, dzikim zwierzętom.
• Obserwowałżycie prostych ludzi i malował autoportrety.
• Jegodzieła przemawiają pogoda, zdrowa szczerością.
• Gamajest ocieplona, barwy traktowane lokalnie, są przełamane.
• Dzieła:
  • Pogrzebw Orrans,
  • Przesiewającazboże,
  • Kryjówkasaren,
  • Pannyz miasteczka.

Kamieniarze

• Programowedzieło całego realizmu przedstawiające dwóch robotników,tłukących kamienie na drodze.
• Wrzeczowy beznamiętny, pozbawiony są sądów i osobistych uczućsposób przedstawił artysta fizyczną ciężka pracę dwojga ludzi.
• Malarskiopis rzeczy jest doskonały, szczegółowy, tonacja utrzymana wciepłej gamie, ugrów, żółtawych bieli.
• Rewolucjatego obrazu polegała na skrajnym obiektywizmie artysty, w pokazaniurzeczywistości w jej materialnym aspekcie bez symboli,interpretacji, podtekstów a także przedstawieniu ciężkiej pracyw całej powadze.
• Ludziewykonujący ta pracę nie są zmagającymi się z losem herosami,oni po prostu są tacy, jacy są naprawdę.
• Poraz pierwszy w dziełach człowiek prosty został potraktowanypoważnie wraz ze swym środowiskiem, życiem – pracą.

Pracownia

• Przedstawiaw szczególny sposób samego Courbeta w pracowni w otoczeniuprzyjaciół, znanych projektów i modeli.
• Obrazjest metaforą własnej twórczości i osobistych uczuć do niej.
• Wyobraźnia,wspomnienia, uczucia artysty zaludnia bliskimi i dalekimi ludźmiściany jego pracowni.

Jean François Millet /1814-75/

• Wswych obrazach przekazał oddech ziemi, związek człowieka inatury, heroizm i piękno ale także trud i ból pracy chłopów,pracowników rolnych.
• Atmosferaobrazów jest spokojna poważna.
• Uderzadostojeństwo gestów pracy fizycznej, po raz pierwszy potraktowanejw malarstwie realistycznym w ten sposób.
• Dzieła:
  • Kobietyzbierające kłosy,
  • AniołPański,
  • Drwal,
  • Siewca.

• WeFrancji działała duża grupa pejzażystów, osiadłych z wyboru wewsi Barbizon koło Fontainebleau.
• Interesowałoich życie natury w jej konkretnych typowych przejawach, w jejnieskończonej ciągłości i autentyzmie rytmu pór dnia i roku.
• Ukazywaliprzyrodę taką jaka jest, istnieje w ich dziełach dyskretny tonosobistych wzruszeń.
• Wybitnymiprzedstawicielami szkołybarbizońskiejsą:
  • FrançoisDaubigny,
  • JulesDupré,
  • ThéodoreRousseau,
  • JózefSzermertowski.

REALIZM W ROSJI

• Dużagruba artystów rosyjskich założyła Towarzystwo ObjazdowychWystaw Artystycznych (Pieriedwiżnicy) pragnąć przybliżyć sztukęmasom ludowym.
• Realizowaliswoimi dziełami program społeczny, malowali sceny rodzajowe,portrety, pejzaże, uprawiali malarstwo batalistyczne i historyczne.
• Realizmw Rosji zajmował się problemem krzywdy społecznej, a rolę sztukiupatrywał w walce o sprawiedliwość i humanizm.
• Sztukarealistyczna odegrała w Rosji szczególną rolę pomagając budzićpoczucie narodowej jedności.

Ilia Riepin /1844-1930/

• Najwybitniejszyprzedstawiciel realizmu.
• Wdziełach tego artysty bohaterem jest zbiorowisko, tłum – ludrosyjski stanowiący potęgę groźną siłę.
• Dzieła:
  • Burłacyna Wołdze,
  • Procesjaw Kurskiej Guberni,
  • Zaporożcy.

UWAGI O SZTUCE ANGIELSKIEJ

• Nowatorskiemyśli w sztuce angielskiej zrodziły się na tle erywiktoriańskiej.
• Ideałemcodzienności była przykładność życia rodzinnego, cnotyobywatelskie, niewzruszony porządek układów społecznych.
• Tymczasemw Londynie istniały całe dzielnice nędzy, działało przestępczepodziemie, rzesze wyzyskiwanych robotników, istniały więzienia zadługi i kara śmierci, karano niewielkie nawet przestępstwo.
• Przemysłzniszczył warsztaty rękodzielnicze.
• JohnRusskin oskarżył świat o „największy grzech” – brzydotę.
• Uważał,ze brzydota jest niemoralna i powinna zniknąć z powierzchni ziemi.
• Russkinprzeciwstawiał się produkcji maszynowej, uważał, że przemysłzniszczył potrzebę tworzenia a przez zmuszanie człowieka domechanicznych czynności odbiera mu osobowość.
• Niezdawał sobie sprawy z możliwości współpracy przemysłu zartystą i propagował powrót do produkcji ręcznej dzieł sztuki.
• Postulatyte realizował Morris.
• WokółRuskina i Morrisa wytworzyło się w Anglii środowisko artystycznestawiające sobie za cel piękno i odrodzenie sztuki.
• W1848 r. trzech studentów Królewskiej Akademii Malarstwa: W. Hunt,J. Millais, D. G. Rossetti założyło tajny związek mający nacelu przeciwstawianiu się schematu akademickiej sztuki: BractwoPrerafaelitów.
• Ichzałożenia to:
  • korzystaniaze wzorów malarstwa przed Rafaelem,
  • naturajako wzór piękna i doskonałości oraz wierne jej odtwarzanie,
  • dążeniedo pogłębienia duchowego sztuki.
• Zajmowalisię twórczością poetycką i mieli ogromny wpływ na następnepokolenia przełomu XIX i XX w.