Sztuka Baroku – Rzeźba

Rzeźba Stylu Barokowego

TYPOWE DZIEŁO

Gianlorenzo Bernini

• Bernini był mistrzem rzeźb grupowych, w których z wielką łatwością oddawał zarówno bogatą skalę uczuć i doznań, jak i też rozwiązywał różnorodne problemy formalne.
• Nowatorsko potraktował ruch, jest to jednak ruch zawsze zmienny, chwilowy, dziejący się w czasie i przestrzeni, jest to pełne złudzenie ruchu.
• Artysta wzbogacił też architektoniczne piękno Rzymu licznymi fontannami:
• Fontanna Trytona,
• Fontanna Czterech Rzek.  

Dawid /1623/

• To skondensowana siła fizyczna i dynamika działania.
• Zasadą tej rzeźby jest aktywny i gwałtowny mocny ruch uchwytny w ułamku chwili.
• Bryła jest rozluźniona, silnie odstawione od korpusu ręce, nogi, tworzą niespokojne kierunki.
• Zagięty, gniewny wyraz twarzy odzwierciedla silnie napięcie uczuciowe bohatera.

Ekstaza Św. Teresy /1645-52/

• Jest rzeźbą grupową.
• Anioł radosny, wysłannik Boga godzi w św. Teresę symboliczną strzałę miłości.
• Scena jest patetyczna, wzniosła w nastroju.
• Gesty nieco teatralne, o przesadzonej wyrazistości.
• Forma ruchliwa płynna, zmienna dzięki obfitości fałd szat obu postaci, które wraz z obłokiem tworzą zróżnicowane miękkie układy.
• Przenikają się łuki z kierunkami idącymi po pionach, poziomach o nade wszystko skosach (rola cieniutkich promieni).

Apollo i Dafne

• Scena mitologiczna.
• To kompozycja o licznym nastroju, malownicza, poetyka.
• Delikatne drobne formy roślinne w które obrasta Dafne zamieniając się w drzewo kontrastując z miękką subtelnie modelowaną powierzchnią ciał.
• Ruch jest zwiewny lekki.

Grobowiec Urbana VIII

• Bernini wprowadził nowy typ nagrobka, będąc rozbudowaną architektoniczną piętrową formą, która została umieszczona w przyziemnej niszy.
• Na szczycie siedzi wywyższona postać – zmarłego, poniżej postacie alegoryczne opierają się o trumnę grobową.
• Dodatkowych wrażeń dostarczają różnobarwne marmury.

PODSUMOWANIE OSIĄGNIĘĆ RZEŹBY

• Barok wykształcił nowy typ nagrobka:
• jest on teraz rozbudowaną, architektoniczną, piętrową formą umieszczoną, podobnie jak poprzednio w niszy lub na tle ściany,
• postać zamarłego ukazana jest w pozie siedzącej w rzeźbie pełnej lub jest to tylko popiersie ustawione na szczycie.
• Popiersie jest popularną formą portretu w rzeźbie inspirowaną bardziej przez antyk rzymski niż przez renesans.
• Często spotyka się rzeźby grupowe o tematyce religijnej lub mitologicznej.
• W baroku ulubione są fontanny stawiane na placach i ulicach oraz w przypałacowych parkach, popularna jest tu tematyka mitologiczna – postaci nimf, tyranów, Neptuna, nereid, delfinów.
• Rzeźba barokowa jest pełna ruchu, dynamiczna malownicza o wielkim bogactwie środków wyrazu.
• Chętnie stosuje się złocenia.
• Uderza wielość kierunków, kompozycję są wieloosiowe.
• Często występuje konwencja figura serpentinata.