Sztuka II poł. XIX wieku – Wprowadzenie

SZTUKA II POŁOWY WIEKU – WPROWADZENIE

WARUNKI ROZWOJU SZTUKI

WYDARZENIA POLITYCZNE PROBLEMY SPOŁECZNE ODKRYCIA NAUKOWE

• W1861 Zjednoczenie Włoch.
• Wlatach 1862-65 przypada dynamiczny rozwój Stanów Zjednoczonych.
• Lata1837-1901 Wielka Brytania przezywa rozkwit w epoce Wiktoriańskiej.
• W1871 powstaje cesarstwo Niemiec pod przewodnictwem Bismarcka(Zjednoczenie Niemiec).
• W1852-70 Francja przeżywa drugie cesarstwo i III republikę (od1870).
• Wdrugiej połowie XIX w. przypada rozkwit największych imperiówkolonialnych w Afryce i Azji:
  • Francji,
  • Belgii,
  • Holandii,
  • Portugalii,
  • Niemiec.
• LudnośćEuropy powiększa się ponad dwukrotnie.
• Tolata uprzemysłowienia Europy, wzrostu i ugrupowania kapitalizmu.
• Wrazz rozwojem przemysłu i techniki owocują wynalazki poprzedniegookresu, dokonuje się nowych:
  • telefon,
  • żarówka,
  • telegrafbez drutu.
• W1839 L.J. Daguerne wynalazł technikę fotograficzną.
• W1895 r. bracia Lumiére stworzyli pierwszy film.
• Polepszasię komunikacja, przekazywanie wiadomości, wymiana kulturowa,ważną rolę zaczyna odgrywać prasa.
• Latapo połowie XIX w. są okresem doniosłych odkryć przyrodniczych:
  • dokonanoodkryci komórki organicznej co ujawniło jedność budowywszystkich organizmów,
  • teoriaDarwina wykazywała podobieństwa między życiem organizmów niskoi wysoko zorganizowanych, zakwestionowała poglądy na wędrówkęczłowieka po przez wieki,
  • tablicaMendelejewa,
  • odkrycieprawa zachowania energii.

FILOZOFIA

• Pozytywizmzainaugurowanyzostał przez Augusta Comte’a.
• Po1860 r. wykroczył po za ramy filozofii i opanował umysły rzeszyspołeczeństwa głównie inteligencji.
• Pozytywiściwychodzili z założenia, że ludzka wiedza jest rzeczą nabytąwywodzi się z doświadczenia a nauka powinna tą wiedzę uogólnićwysuwać z nich wnioski.
• Uważali,że nauka ma zasadniczą rolę do spełnienia w społeczeństwieoraz, że jest społecznie uwarunkowana.
• Uważano,że wszystko jest sprawdzalne, każde zjawisko można wytłumaczyć,fakty nauki brano dosłownie prosto i uważano, że są nie dozakwestionowania, mają wartość absolutną.
• Naukau pozytywistów miała szeroki zasięg społeczny i taką tez rolę.
• Tegorodzaju poglądy sprzyjały podstawie realistycznej w sztuce,literaturze, miały podobny grunt w Anglii i Francji.
• WPolsce pozytywizm przyjął się jako wyraz opozycji przeciwpostawie romantycznej po klęsce powstania styczniowego.
• Wiązałsię z trzeźwą i praktyczną postawą wobec życia, realizując namiejscu haseł narodowo wyzwoleńczych „pracę u podstaw”.
• Materializm– głoszony przez niektórych przyrodników, socjologów ihistoryków.
• Poglądyte zapoczątkował Ludwik Feuerbach.
• Inneujęcie materializmu zaprezentowali K. Marks i E. Engels, że życiespołeczne uwarunkowane jest czynnikami gospodarczymi.
• Uważali,że istnieje tylko materia podlegająca ewolucji a głównymczynnikiem warunkującym przemiany jest walka przeciwieństw.
• Niecopóźniej zrodziły się poglądy przeciwstawne podającewątpliwości w wartość ludzkiego poznania i nieomylności badańnaukowych.
• Relatywizmgłosił, ż poznanie świata jak i sądy, nie mają uwzględnionejwartości, gdyż zależą od subiektywnych różnic wynikłych zkonstrukcji psycholofizycznej myślącego człowieka.
• Fikcjonalizmuważał,że całe poznanie ludzkie jest subiektywne i związku z tym wumyśle rodzą się fikcje czyli sądy nie odpowiadającerzeczywistości jednak przydatne w codziennym życiu, jako takiepotrzebne.
• Sceptycyzm twierdził,że człowiek może ustrzec się złudzeń fałszywych sądów tylkowtedy gdy całkowicie się od nich powstrzyma i przyjmie postawębiernego obserwatora.
• Pozytywizmi materializm zbliżony był z poglądami w literaturze i sztukachplastycznych, noszących nazwę realizmu, a w pewnym stopniu zimpresjonizmem.
• Kierunkigłoszące subiektywizm poznania wiązał się z impresjonizmem.

UWAGI O KULTURZE, MECENASIE, MIEJSCU ARTYSTY W SPOŁECZEŃSTWIE.

• Postępującalaicyzacja życia odrywała się od mistycyzmu i irracjonalizmu,liczyła się rzecz, liczył się fakt, ważne było doznaniezmysłowe.
• Jużw latach trzydziestych arystokracja przestała odgrywać rolęgłównego mecenasa sztuki.
• Krągodbiorców poszerzył się a była to głównie najpierw klasaśrednia a potem burżuazja pozbawiona głębszych tradycjikulturowych.
• Krągodbiorców poszerzył się a była to głównie najpierw klasaśrednia a potem burżuazja pozbawiona głębszych tradycjikulturowych.
• Sztukętworzy się dla rzesz: fabrykantów, drobnych i znaczniejszychkupców i urzędników.
• Tonie sztuka kształtuje gusty, lecz przeciętne gusty wymagająprzeciętnej sztuki.
• Artyścinie chcący tworzyć zgodnie z gustem odbiorców, staja się osobnągrupą społeczną o niezbyt określonym statusie, staje się czymśw rodzaju cyganerii, wyizolowanego środowiska „darmozjadów”.
• Rozdźwiękten pogłębia masowa produkcja maszynowa, przedmiotów codziennegoużytku, która prawie wyparła z życia rękodzieło artystyczne.
• Jestto okres rozkwitu realizmu impresjonizmu, symbolizmu, narodzinsecesji a także wielkiej literatury i muzyki.